Good practices: hoe behouden we de kwaliteit van zorg in tijden van corona?

1. Veilige toepassing van e-health: Hoe zorg je als organisatie voor een veilige implementatie van e-health? In het artikel ‘Kwaliteitsadviseur speelt onmisbare rol bij inzet e-health’ delen we de belangrijkste aandachtspunten voor een verantwoorde opschaling en borging van e-health. Denk ook eens aan nieuwe digitale toepassingen zoals de Patient Journey app of de online gesprekshulp ‘Behandelgrenzen bij besmetting COVID-19’ van onze samenwerkingspartner PATIENT+. Wil de patiënt wel of niet naar de intensive care als hij ernstig ziek wordt? Komt de patiënt nog in aanmerking voor een plek op de intensive care? Dit zijn beladen en complexe gesprekken die tussen arts en patiënt gevoerd moeten worden. Deze online keuzehulp is voor alle zorginstellingen gratis beschikbaar.

2. Leren van incidenten: zorg ervoor dat zorgmedewerkers incidenten, juist nu, blijven melden zodat er continu geleerd en verbeterd wordt. Laat een kortcyclische incidentanalyse centraal plaatsvinden door medewerkers die nu meer ruimte in hun agenda hebben. Kom vervolgens tot praktische, snel in te voeren oplossingen. Collega Maaike Vermunt, interim kwaliteitsadviseur, vertelt hier over in haar vlog.

3. Prospectieve risico-inventarisatie (PRI) in elke fase van de crisis: de coronacrisis kan nog even voortduren. Hierbij kunnen zich telkens andere risico’s en prioriteiten voordoen en ook de inzet van personeel en middelen verandert continu. Welke situaties voorzie je tijdens de coronapiek? En welke daarna? Denk bijvoorbeeld aan opgelopen wachtlijsten vanwege de afname van het aantal electieve ingrepen, uitgesteld onderhoud van medische apparatuur, uitgestelde vakanties van personeel of uitval van personeel door langdurige piekdrukte. Een good practice is de gefaseerde aanpak van het Medisch Centrum Leeuwarden. Zij delen de crisis op in fasen en maken per fase een PRI. Zo kunnen ze anticiperen op de volgende fasen.

4. Gebruik van realtime-stuurinformatie: monitor relevante (kwaliteits)indicatoren zodat er tijdig bijgestuurd kan worden. Het Erasmus MC heeft een dashboard ingericht met daarop indicatoren zoals bedbezetting, labaanvragen en het aantal (corona-)opnames. Door de informatie uit bestaande bronnen te ontsluiten en real-time aan te bieden zijn geen losse turflijstjes meer nodig. Essentieel voor het huidige crisisbeleid, voor het in-control blijven over de instroom van de SEH en de IC. Maar ook voor de analyse van de nieuwe werkelijkheid. Hoe zit het met het aantal ingezette video consulten? Hoe verloopt de instroom van niet COVID patiënten?

5. Knelpunten in kaart met flitsaudits: laat medewerkers die ruimte hebben gekregen in hun agenda flitsaudits uitvoeren. Met deze audits wordt helder waar medewerkers tegenaan lopen op het gebied van de kwaliteit van zorg op dit moment. Wat zijn de knelpunten? Waar kan het beter? Draag vervolgens oplossingen aan. 

6. Protocollen COVID-19: zorgverleners moeten snel op de hoogte zijn van de relevante protocollen voor corona binnen het ziekenhuis. Zorg dat deze snel vindbaar zijn en voorzien zijn van een duidelijk label. Het Jeroen Bosch Ziekenhuis in ’s-Hertogenbosch heeft alle coronaprotocollen, zoals werkinstructies en informatie over hygiëneregels, online gezet zodat deze voor iedereen toegankelijk zijn. 

7. Communicatie: in een crisissituatie is het essentieel dat alle medewerkers weten wat de organisatie van hen verwacht om risico’s zoveel mogelijk te voorkomen. Een duidelijke communicatiestructuur vormt hiervoor de basis. Het Elkerliek Ziekenhuis in Helmond heeft dit goed op orde en geeft uitleg over de structuur van hun crisisorganisatie. Van Ziekenhuis Gelderse Vallei ontvingen we de volgende tips voor een pragmatische communicatiestructuur:

• Zorg voor een communicatiestructuur (zowel vanuit het bestaande bestuur als het crisisbestuur) die iedereen kent en begrijpt. Weet iedereen wie besluiten neemt? Hoe wordt het besluit bekend op de werkvloer? 
• Zorg voor een directe lijn tussen zorgverleners en besluitvormers zodat er snel kan worden gehandeld. Tijd is immers schaars in een crisissituatie. 
• Laat je als besluitvormer adviseren door interne en externe deskundigen en check met regelmaat of de communicatie overkomt.

8.    Scholing: zorg dat alle zorgverleners voldoende kennis hebben om continu de beste kwaliteit van zorg te leveren. Het Elkerliek Ziekenhuis (Helmond), Jeroen Bosch Ziekenhuis (‘s-Hertogenbosch) en VieCuri Medisch Centrum (Venray) hebben een Bootcamp corona ontwikkeld voor onder andere interne verpleegkundigen van de poliklinieken, vrijwillige verpleegkundigen en artsen die coronapatiënten verzorgen. Ook waardevol is het inrichten/gebruiken van een skillslab, waarbij (externe) medewerkers een spoedcursus krijgen over bijvoorbeeld medicatietoediening en isolatiemaatregelen en het gebruik van beschermende kleding. Dit kan ook door middel van e-learning: Profportaal Zorg en Noordhoff Health hebben een portal ingericht voor scholing en instructies omtrent bijvoorbeeld het bedienen van beademingsapparatuur, zuurstoftoediening en isolatie. 

9.    Patiëntparticipatie: betrek patiënten bij het leveren van veilige zorg tijdens deze coronacrisis. Zorg dat zij voorafgaand aan hun bezoek op de hoogte zijn van bijvoorbeeld de huidige hygiëneregels, gedragsregels en aangepaste bezoekregels, zodat hier op de polikliniek of afdeling geen onduidelijkheid meer over is. Denk aan informatieverstrekking op de website van het ziekenhuis, in wachtkamers van huisartsen en in huis-aan-huisbladen.