Value-Based Health Care
Dagelijks werken zorgprofessionals in ziekenhuizen aan goede zorg voor elke afzonderlijke patiënt. In dat opzicht zijn concepten zoals Value-Based Health Care (VBHC) oftewel waardegedreven zorg, patient journey, integrale (geboorte)zorg en triple aim niet echt nieuw. Wat ze als concepten bijzonder interessant maakt, is de volledige focus op het belang van de patiënt/cliënt, los van bestaande structuren en processen. Kijk je naar de zorg met de focus op de patiënt, de patiëntengroep of de populatie, ben je dan volledig tevreden met de zorg die je nu levert? Of wil je de waarde van zorg op onderdelen verbeteren? VBHC neemt de aandoening en de patiënt(engroep) als uitgangspunt.
Specialist in VBHC
Het afgelopen jaar heeft Q-Consult Zorg voor medewerkers in zorginstellingen diverse trainingen verzorgd rondom de concepten VBHC en integrale zorg. Tijdens twee intervisiebijeenkomsten met in totaal ruim 30 instellingen werden uiteenlopende praktijkervaringen over VBHC uitgewisseld. Onder andere op grond van die praktijkinformatie hebben onze experts diverse succesvolle VBHC-projecten geleid en/of intensief ondersteund.
Gezonde kritische attitude
Veel instellingen hebben interesse in de genoemde concepten en maken er capaciteit en middelen voor vrij. Een groot aantal van hen wil – vaak in een pilotachtige setting – een VBHC-traject starten. Gelijktijdig met het enthousiasme om ermee aan de slag te gaan klinkt er een gezonde kritische houding door. Porter geeft aan dat VBHC gaat om een totaal herontwerp van de zorg. Zo ver reikt de ambitie van de meeste instellingen niet. Wat ons betreft is dat ook geen absolute vereiste om VBHC met succes te kunnen opzetten en uitvoeren. Aandacht voor de patiënt en continu verbeteren is niet nieuw. Men ziet vooral de mogelijkheid om eerdere ervaringen(doelmatigheid/lean, patiëntenlogistiek, kwaliteit, kostprijzen, et cetera) nog beter af te stemmen op de aandoening en de (patiënten)groep.
Verschil tussen eerstelijn en tweedelijn
Bij organisaties in de eerstelijn ligt de focus meer op regionale projecten waarbij diverse (zorg)aanbieders samenwerking zoeken. Hun doelstelling is het verbeteren van het welzijn en de gezondheid van de regionale populatie tegen de beste prijs. De focus ligt dus niet op de patiënt met zijn of haar aandoening en de waarde voor de patiënt. Concepten die door hen gebruikt worden gaan over populatiemanagement, chronic care en triple aim.
In de curatieve zorg ligt de aandacht veel meer op de patiënt(engroep) - en de aandoening. Veel van deze trajecten starten in het ziekenhuis zelf waarna in de loop van het project wordt gekozen voor verbreding in de keten. Doelstelling is het verbeteren van de uitkomsten van zorg tegen de laagst mogelijke kosten.
Behoefte aan verdiepende (praktijk)kennis
Tijdens intervisiebijeenkomsten en consulten blijkt er veel individuele motivatie te zijn om met de concepten aan de slag te gaan. Het vooruitzicht om daadwerkelijk meerwaarde toe te voegen voor de individuele patiënt spreekt enorm aan. Kennis van de inhoud van de concepten en de wijze van toepassen in de praktijk is nog tamelijk gering. Er is grote behoefte aan verdiepende kennis.
Moeite met starten
De uitwerking van VBHC in de value agenda van Porter is veelomvattend en op een aantal punten ook nogal abstract. Uit de gesprekken valt op dat veel instellingen moeite hebben om van start te gaan. Dat is begrijpelijk want de zorg volledig organiseren vanuit de aandoening en de patiëntengroep is nog relatief nieuw.
Veelomvattend en integraal
De integrated practice unit vraagt, over de muren van de eigen zorgorganisatie heen, om samenhang binnen de te leveren zorg. Het leveren van kwaliteit vanuit het perspectief van de patiënt, vormgegeven binnen ICHOM, is weer een aanvulling op de toch al uitgebreide set van kwaliteitsindicatoren. Het kostenverdeelmodel dat in veel instellingen gebruikt wordt om kostprijzen te bepalen, blijkt niet geschikt om de kosten per patiënt te bepalen en moet worden vervangen door een systematiek van time driven activity based costing. De bekostiging van de geleverde zorg moet ‘ontschot’ worden. Dit vereist een nieuw soort afspraken met zorgverzekeraars die de gehele behandeling van de patiënt als uitgangspunt nemen. Het excelleren in de zorg voor specifieke aandoeningen vraagt om focus. En vereist groei op het ene terrein maar ook afbouw of samenwerking voor andere aandoeningen.
Strategische portefeuille keuzes
Er moeten strategische portefeuille keuzes worden gemaakt met afstemming in de regio. Om dit allemaal goed te kunnen ondersteunen is een patiëntendossier nodig waarin, evenals het behandelteam, de patiënt zelf een actieve rol speelt. Hierbij moet informatie toegankelijk zijn die nu nog in de verschillende Zissen, Hissen en Kissen wordt vastgelegd. De landelijke infrastructuur hiervoor ontbreekt nog en privacywetgeving stelt strenge eisen aan de integrale beschikbaarheid van al deze informatie. Het is dan ook heel begrijpelijk dat veel instellingen enorm opzien tegen de consequenties van werken volgens het concept van VBHC. Toch zijn er voorzichtige voorbeelden van instellingen die de eerste stappen hebben gezet. En die vanuit één of enkele aandoeningen samen met een enthousiast behandelteam gewoon begonnen zijn.
Stapsgewijs en doelgericht
Deze instellingen zijn begonnen om hun gezamenlijke energie te richten op het doel van patiëntwaarde. Ze zijn, vaak samen met de patiënt, gestart met het continu beter inrichten van de zorg voor de individuele patiënt. Eerst binnen de eigen organisatie en geleidelijk aan samen met andere zorgaanbieders binnen een ‘integrated practice unit’. Hierbij is alles afgestemd op het behalen van meerwaarde voor de patiënt. Uiteindelijk resulteert dit in een significante impact op de zorg voor de individuele patiënt door het verrichten van de aangepaste werkwijze. Een continuüm van zorg waarin shared decision making op basis van de persoonlijke omstandigheden van de patiënt resulteert in een afgewogen keuze voor het integrale (zorg)proces dat daarna volgt. Hierbij zijn uitkomsten van zorg en de kwaliteit van het zorgproces, zoals dat wordt ervaren door de patiënt, van invloed op het vervolg van de therapie. Bij deze therapie in de vorm van gepaste zorg op basis van evidence, vastgelegd in een persoonlijk behandelplan en uitgewerkt in duidelijke zorgpaden worden overbodige activiteiten steeds zeldzamer.
Richten, inrichten en verrichten
Bij onze aanpak hebben wij het richten, inrichten en verrichten als uitgangspunt genomen.
Een goede informatieanalyse op het niveau van de aandoening is de basis om gefundeerd keuzes te kunnen maken, passend binnen de meerjarenstrategie van de instelling. Uit ervaring blijkt het aan te raden om klein te starten met één of enkele aandoeningen.
Met een enthousiast behandelteam in de lead ondersteunen wij het VBHC-veranderproces.
