Wil de juiste zorg op de juiste plek slagen, dan moet er meer afstemming in de regio komen
Het huidige zorgaanbod sluit niet altijd aan op de behoefte van de burger. Zo kan zorg onnodig duur zijn of voorkomen worden. In plaats van duurdere (tweedelijns)zorg, moet zorg dichter bij mensen thuis. Om dit te realiseren is het VWS-programma ‘Juiste Zorg op de Juiste Plek’ gestart. De initiatieven voor het realiseren van de juiste zorg op de juiste plek worden momenteel opgezet, maar verlopen niet altijd vlekkeloos. Want iedereen die zorg buiten de eigen organisatie wil organiseren, loopt tegen diverse praktische uitdagingen aan. Waar zou men moeten beginnen en hoe kunnen we zorg op de juiste plek bevorderen?
Doel van het programma ‘Juiste Zorg op de Juiste Plek’
In dit gedachtegoed staat het dagelijks functioneren van mensen centraal. Van daaruit wordt gezocht naar manieren om zorg te verplaatsen (dichter bij mensen thuis), (duurdere) zorg te voorkomen en zorg anders te leveren bijvoorbeeld met e-health. Dit helpt mensen sneller te herstellen of beter te leven en functioneren met hun ziekte of beperking. Het ministerie van VWS ondersteunt deze beweging waar mogelijk en faciliteert zorg- en welzijnsorganisaties en gemeenten van elkaar te leren en met elkaar in contact te komen.
Wat maakt dat JZOJP nu nog stroef verloopt?
Om de transitie naar de juiste zorg op de juiste plek te maken is er een aantal voorwaarden waaraan moet worden voldaan. De verschillende organisaties waarmee het traject wordt opgezet, zullen elkaar goed moeten leren kennen. Dit start bij het vastleggen wat ‘de regio’ (waarin wordt samengewerkt) is, want dit is niet landelijk bepaald. Het definiëren van de regio blijkt makkelijker gezegd dan gedaan: in de praktijk hebben organisaties vaak verschillende beelden van de regio waarin zij werken. Als deze eerste stap is gezet, is het zaak om een gezamenlijke regiovisie te ontwikkelen. Alleen als er overeenstemming is over de richting en te behalen doelen, kan goede samenwerking ontstaan. Is dit een gemakkelijk proces? Nee, dat zeker niet. Het formuleren van deze gezamenlijke visie wordt soms bemoeilijkt door het ontbreken van gezamenlijk urgentiebesef door de uiteenlopende doelgroepen die de verschillende organisaties bedienen. We lichten dit laatste punt nog even uit.
Patiëntenstromen
Het klinkt logisch: de meeste organisaties hebben inzicht in patiënten die bij hen in zorg zijn. Maar voor het opzetten van de juiste zorg op de juiste plek, is ook een totaalbeeld van zorg die de patiënt afneemt nodig. En dit totaalbeeld ontbreekt vaak. Daarnaast is het binnen een samenwerkingsverband soms nog zoeken naar de verbindende factor tussen de verschillende doelgroepen/patiënten; want de doelgroepen kunnen nogal uiteenlopen per organisatie. Er is op basis van aandoening, leeftijd of zorgvraag niet altijd een directe overeenkomst te zien. Ook kan iemand bij diverse organisaties zorg afnemen voor verschillende vraagstukken, zonder dat organisaties dat van elkaar weten. Het gevolg hiervan? Dat een gezamenlijk beeld van de problematiek rondom de patiënt ontbreekt, met het risico dat er geen integrale zorgverlening plaatsvindt die aansluit op de behoefte van de patiënt. Alleen als er een gezamenlijke visie is opgesteld en daarnaast de gezamenlijke zorgvraag binnen de regio in kaart is gebracht, kan de juiste zorg op de juiste plek écht slagen.
Nog enkele tips om de transitie naar de juiste zorg op de juiste plek te maken:
- Verleg de focus van de organisatie van intern naar extern.
- Ga samenwerkingsverbanden met andere organisaties (netwerken) aan of versterk de reeds aanwezige samenwerkingsverbanden waarin je elkaar op alle niveaus van de organisaties structureel ontmoet.
- Leer elkaar kennen, respecteer elkaars verschillen en ga op zoek naar het gezamenlijke ‘burning platform’; welke gezamenlijke opgave heb je als zorg- en welzijnsorganisaties en gemeenten in de regio?
- Gebruik storytelling (vanuit individuele patiëntcasussen) om een ‘burning platform’ te kweken; iedereen wil namelijk bijdragen aan het verbeteren van de zorg rondom de patiënt!
- Betrek de zorgprofessionals bij het proces, want zij bezitten veel kennis over de verschillende doelgroepen van patiënten of cliënten.
- Vergeet ook niet om de patiënt en zijn of haar omgeving bij dit proces te betrekken. Wat is de hun behoefte?
- Maak met behulp van data een ‘foto’ van de gezondheidssituatie in de regio en de zorgvraag van de doelgroep(en). Dit inzicht helpt om een objectief beeld van de gezondheidsstatus in de regio te geven en doelgroepen te identificeren waar verbeterpotentie zit om de juiste zorg op de juiste plek te organiseren.
Meer weten over juiste zorg op de juiste plek? Neem dan gerust contact op met onderstaande consultants.
