Interventies bij het verlagen van het stuwmeer aan zorg

Lever alleen noodzakelijke zorg

De roep om zinnige zorg en het wegnemen van paarse krokodillen is niet nieuw. Er bestaat al veel input om het gesprek te kunnen voeren over de vraag: wat is ten tijde van een langdurige crisissituatie noodzakelijke zorg?

Drie benaderingen om hier mee de slag te gaan, zijn:

1. Artsenverenigingen en bijvoorbeeld het Zorginstituut hebben al verschillende behandelingen in kaart gebracht die artsen beter achterwege kunnen laten. Van deze behandelingen is bewezen dat ze niet werken (meer informatie over zinnige zorg kun je hier vinden). Gebruik deze inventarisaties om over te gaan tot actie.
2. Breng met behulp van een zorgactiviteiten-prioriteiten-matrix (zie stappenplan) objectief in kaart welke handelingen in een zorgproces momenteel cruciaal zijn (op basis van mate van belang en mate van prestatie van handelingen) en welke uitgesteld kunnen worden.
   • Voorbeeld: in verloskundigenpraktijken wordt nu (tijdelijk) de 8-wekencontrole niet gedaan. Met nog steeds een acceptabele kwaliteit van zorg kunnen zij nu in totaal een grotere populatie patiënten helpen met de schaarse capaciteiten die ze beschikbaar hebben.
3. Ga met behulp van een keuzehulp het gesprek met de patiënt aan. Soms is geen behandeling of geen operatie vanuit de behoefte van de patiënt juist de meest optimale keuze (zie artikel over keuzehulpen PATIËNT+).

Maak gebruik van e-health-toepassingen

Wat kan er op afstand en welke rol kan e-health spelen bij het efficiënter inzetten van onze capaciteiten in het ziekenhuis? Er zijn ontelbaar veel verschillende e-health-toepassingen beschikbaar die hieraan bij kunnen dragen (denk hierbij aan blended zorgpaden). Voorbeelden hiervan zijn:

• Tele-consults: zoals de inzet van de Beterdichtbij applicatie ter (gedeeltelijke) vervanging van polikliniekconsulten of telefonische opvolging na een behandeling.
• Tele-monitoring op afstand, i.p.v. poliklinische of klinische monitoring: zoals het thuis laten uitvoeren van metingen door vrouwen met een hoogrisicozwangerschap, waardoor zij minder frequent in het ziekenhuis hoeven te komen.
• (Groeps)voorlichting op afstand: ter vervanging van de huidige groepsvoorlichting die door de landelijke COVID-19 maatregelen niet plaats zou kunnen vinden.
• Inzet van technologie ter ondersteuning van het zorgproces: zoals een robot voor het logistieke vervoer van labtesten en -uitslagen tussen verpleegafdeling en lab (indien logistiek mogelijk) of slimme monitoring van functies van patiënten, zodat minder handelingen van een verpleegkundige noodzakelijk zijn.

Deze interventies dragen bij aan het plaats laten vinden van consulten die anders niet mogelijk zouden zijn, minder patiëntstromen in het ziekenhuis en de mogelijkheid om groepsvoorlichting doorgang te laten vinden. Daarnaast geeft het de mogelijkheid om beter grip te krijgen op contact met zorgmijders en/of risicogroepen. Ook zijn er interventies die meer tijd of ademruimte voor medewerkers opleveren. Meer informatie over ondersteuning bij de implementatie van e-health kun je hier vinden.

Realiseer verschuiving van zorg binnen het ziekenhuis en over de grens van het ziekenhuis heen

Initiatieven op het gebied van juiste zorg op de juiste plek lopen al langer, maar zijn juist nu bij uitstek van groot belang. Wat de juiste plek is voor bepaalde zorg is, gezien de huidige situatie, wellicht verschoven. Binnen het ziekenhuis is herinrichting van zorg- en taakherschikking mogelijk. De grootste behoefte aan taakverschuiving of –inrichting zal liggen op plekken waar de piekbelasting het hoogst ligt (bottleneck, Theory of Constraints). Pak deze als eerste aan om zoveel mogelijk patiënten de benodigde zorg te bieden en ademruimte voor personeel te creëren.

Ook in deze tijd is het cruciaal om goede samenwerking op te zoeken voor de goede uitstroom naar de geriatrische revalidatiezorg en het eerstelijns verblijf vanuit het ziekenhuis. Dit kan bijvoorbeeld door het gebruik van het platform POINT. Een regionale samenwerking voor een gelijkmatige verdeling over ziekenhuizen is daarbij belangrijk. Ook de samenwerking met zelfstandige behandelklinieken voor een geclusterde aanpak van specifieke zorg kan verlichting bieden. Dit vraagt om afstemming binnen en tussen vakgroepen en afstemming Nederland-breed over de gevolgen van de verschuivingen en vergoedingen van zorg.  

Hoe krijg je dit voor elkaar met beperkte capaciteit?

Organiseer regie op de interventies vanuit de crisisprojectorganisatie en organiseer ondersteuning/projectmanagement in de uitvoering. Maak bij de keuze voor de initiatieven gebruik van capaciteitsmanagementinformatie over bottlenecks en de prioritering in opschaling. Stel in een crisissituatie de volgende drie kritische vragen bij elk initiatief:

1. Draagt het bij aan het efficiënter inzetten van onze schaarse capaciteiten en/of verhoogt het ons zorgaanbod met gelijkblijvende/minder inzet van capaciteiten?
2. Is het in korte tijd realiseerbaar en is het effect ook op korte termijn merkbaar?
3. Wat levert het initiatief ons en/of de patiëntenpopulatie ook op lange termijn op (bijv. in termen van juiste zorg op de juiste plek, kwaliteit, efficiency)?

Wat kan Q-Consult Zorg betekenen?
Wij hebben ervaring met het realiseren van verandering in de praktijk. Wij maken een organisatiecultuur snel eigen en kunnen juist nu in crisistijden inspringen daar waar de verandering nodig is. Wij ondersteunen organisaties op het gebied van programmamanagement, projectleiderschap en projectondersteuning en (digitale) training en advies. Ook hebben wij ervaring in de rol van interim-manager of adviseur capaciteitsmanagement, voeren wij data-analyses uit en hebben we kennis en ervaring op het gebied van het ontwikkelen van versimpelde zorgprocessen en implementeren van e-health toepassingen.

Neem voor vragen gerust contact op met onderstaande adviseurs.