Overgang van GGZ-cliënten naar de Wlz: wat betekent dit voor zorgaanbieders?

Per 1 januari 2021 krijgen GGZ-cliënten die nu onder de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) of Zorgverzekeringswet (Zvw) vallen toegang tot de Wlz. Cliënten die in aanmerking komen voor deze overgang, dienen een blijvende behoefte te hebben aan permanent toezicht of 24-uur per dag zorg in de nabijheid. Om een goed beeld te krijgen van wie er in aanmerking komt, zijn er door het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ) cliëntschetsen opgesteld.

Oude situatie
GGZ-cliënten krijgen hun zorg nu vergoed via de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo), de Zorgverzekeringswet of via voortgezet verblijf in de Wlz. Vanuit de Zvw wordt medisch-specialistische GGZ-behandeling geboden, waarbij ieder jaar opnieuw wordt bepaald welke zorg het best passend is. Enkel wanneer een cliënt drie jaar opeenvolgend verblijf in een instelling nodig heeft, wordt deze GGZ-zorg na het derde jaar vergoed uit de Wlz. Indien cliënten vanuit de Wmo in aanmerking komen voor GGZ-zorg wordt door de gemeente een Wmo-beschikking afgegeven. Deze beschikking is slechts voor bepaalde tijd geldig.

Nieuwe situatie
Vanaf 2020 kunnen GGZ-cliënten met een blijvende zorgbehoefte direct een Wlz-indicatie aanvragen. Deze indicatie dient slechts éénmalig aangevraagd te worden bij het CIZ en is vervolgens levenslang geldig. Wanneer zorg vanuit de Wlz georganiseerd is, hebben cliënten met een blijvende zorgbehoefte de zekerheid dat samenhangende zorg voor de lange termijn is geregeld. Daarbij hoeven zij niet steeds opnieuw aan te tonen dat ze blijvend intensieve psychische gezondheidszorg nodig hebben.

Wat betekent dit voor zorgaanbieders?
Zorgaanbieders hebben een belangrijke rol in het identificeren van cliënten die mogelijk aan de Wlz-criteria voldoen en bij het ondersteunen van cliënten bij het doen van een aanvraag voor een Wlz-indicatie.  Daarnaast heeft de wetswijziging invloed op de eisen waaraan zorgaanbieders moeten voldoen. Wlz-zorg wordt ingekocht door zorgkantoren en deze hanteren andere inkoopeisen dan gemeenten voor de Wmo en zorgverzekeraars voor de Zvw. Het veld heeft voor de GGZ in de Wlz nog geen kwaliteitstandaard ontwikkeld. Voor de inkoop van GGZ-Wlz zorg in 2021 hebben zorgkantoren voorlopige kwaliteitsuitgangspunten opgesteld. Deze uitgangspunten zijn via het zorgkantoor beschikbaar. Zorgaanbieders die GGZ-Wlz gaan leveren dienen naast de formele eisen van het zorgkantoor aan deze kwaliteitsuitgangspunten te voldoen. Levert een organisatie op dit moment enkel Wmo-zorg en gaat een deel van de cliënten over naar de Wlz, dan moet deze organisatie dus voldoen aan de eisen die binnen de Wlz en vanuit de zorgkantoren aan hen gesteld gaan worden. Levert een organisatie deels al Wlz-zorg, dan zullen de bestaande contracten met het zorgkantoor moeten worden uitgebreid.