Strategische meerjarenplanning in een veranderend zorglandschap
De zorgsector verandert continu. Wat ons betreft faciliteert de strong controller de discussie over al deze veranderingen en kijkt hij naar mogelijke gevolgen voor zijn organisatie over 5 of 10 jaar. En dat is al heel goed mogelijk! De impact van demografische ontwikkelingen op de toekomstige zorgvraag is bijvoorbeeld groot maar nu al goed te kwantificeren. Veranderingen op het gebied van technologie, beleid en cultuur kunnen, met behulp van scenarioplanning, duidelijk worden vormgegeven samen met belanghebbenden. Deze onderbouwde scenario’s leveren onmisbare input op voor je strategische meerjarenplan maar ook voor je meerjarenafspraken met zorgverzekeraars.
Strategische meerjarenplanning in de zorg verdient meer aandacht
In een uitgebreid onderzoek gaven managers en bestuurders van ziekenhuizen aan dat een goede meerjarenplanning belangrijk is om portfoliokeuzes te kunnen maken die rekening houden met demografie, technologie en het veranderende karakter van een ziekenhuis. Uit dat zelfde onderzoek blijkt ook dat strategische meerjarenplanning in Nederland nog in de kinderschoenen staat en vooral verder ontwikkeld moet worden op de volgende punten:
- Vraaggestuurd in plaats van aanbodgestuurde planning.
- Op data gebaseerd en te vertalen naar tactisch en operationeel niveau.
- Patiëntgeoriënteerd en daarmee value-based.
Het onderstaande figuur maakt duidelijk dat de verwachte zorgvraag maar 1 à 2 jaar vooruit wordt voorspeld. Terwijl financiële planningen, personeelsopbouw en investeringen in gebouwen en dure apparatuur uiteraard al veel langer tevoren zijn vastgelegd.
Stap 1: bepalen invloed van demografische ontwikkelingen op de zorgvraag
Een ingrijpende trend waar alle zorginstellingen mee te maken krijgen, is de vergrijzing. Tot 2040 vergrijst de populatie, in elke regio is er een ander tempo. In 2015 was nog maar 17% van de Nederlandse bevolking ouder dan 65 jaar. In 2040 zal dit zijn opgelopen tot 28%. Daarmee is demografie verreweg de grootste determinant van de toekomstige zorgvraag (RIVM, VTV 2014).
Wij hebben een rekenmodel ontwikkeld waarmee de data van jouw zorginstelling wordt gecombineerd met de CBS bevolkingsprognose in je regio. Het resultaat uit deze berekeningen is de verwachte zorgvraag en het verwachte toekomstige gebruik van onder andere OK, kliniek en polikliniek uitgesplitst naar patiëntengroepen, specialismen en diagnoses.
Stap 2: verwachte zorgvraag koppelen aan toekomstscenario’s op basis van trends
De uitkomsten van stap 1 geven inzicht in de zorgvraag wanneer we alleen demografische ontwikkelingen meenemen en we ervan uitgaan dat de zorg ongewijzigd blijft. Maar naast de vergrijzing zijn er uiteraard diverse andere internationale, nationale en regionale trends op het gebied van technologie, beleid, mens en maatschappij.
Welke trends zijn voor jou relevant? En hoe bepaal je de impact van deze trends? Met scenarioplanning krijg je meer grip op toekomstige onzekerheden. Deze gevalideerde methodiek begint met het identificeren van mogelijke trends en rangschikt deze vervolgens op basis van de impact én de kans dat de trend zich voordoet.
Tijdens interactieve sessies, het liefst met zoveel mogelijk belanghebbenden, worden deze scenario’s gevisualiseerd. De (financiële) vertaling per toekomstbeeld kun je weer gebruiken bij strategische en organisatorische vraagstukken en bij het maken van meerjarenafspraken met zorgverzekeraars. Welke trends zetten door en is het verstandig nu al duidelijke keuzes te maken in de samenwerkingsverbanden die je aangaat en de patiënten die je wilt aantrekken?
Ondersteuning nodig?
Wij hebben ruime ervaring in het doorrekenen van de impact van demografische ontwikkelingen en bij het begeleiden van scenarioplanningssessies voor strategische vraagstukken. Wil je groeien in de rol van strong controller? Neem dan contact op met de onderstaande consultant.
