Dé 9 succesfactoren voor integrale geboortezorg

1. Bepaal wat jouw droom is

• Voordat je kunt starten met de reis naar integrale geboortezorg is het belangrijk om een droom vast te leggen. Wat maakt dat alle verschillende partijen samen integrale geboortezorg vorm willen geven voor hun cliënten? Deze droom is jouw why: de urgentie voor het starten van het traject. Wat de why precies inhoudt en hoe je deze vaststelt, wordt helder uitgelegd door Simon Sinek in zijn TED-talk The Golden Circle. 
• De why heb je nodig om te weten waar de reis naar toe gaat. Het is belangrijk om de why te delen met alle medewerkers van de deelnemende organisaties zodat iedereen weet waar alle organisaties samen naar toe werken. Hierdoor blijft het doel (de droom) van integrale geboortezorg altijd voorop staan.

2. Weet voor wie je integrale geboortezorg opzet

• Om integrale geboortezorg goed te starten is het essentieel om te weten wie uw cliënten zijn. Welk type zorg willen deze cliënten zelf? Waar liggen hun behoeften? Zonder dit goed voor ogen te hebben is het lastig om integrale geboortezorg goed te implementeren en meerwaarde te bieden voor de cliënt. De leden van de moederraad kunnen helpen bij het vaststellen van de wensen van de cliënt.
• Bij het bepalen van de wensen van jouw cliënten kan een casussenboek uitkomst bieden. In het casussenboek staan praktijksituaties met sprekende voorbeelden van hoe cliënten zorg beleven en tegen welke knelpunten cliënten aanlopen. Het casussenboek kan ondersteunen bij de keuzes die in het integrale geboortezorgproject worden gemaakt. Als een stuurgroep niet uit een dilemma komt, kan aan de hand van casussen gekeken worden wat de beste richting is.

3. Spreek één taal

• Integrale geboortezorg gaat om zorg die geleverd wordt door alle professionals van alle aangesloten deelnemende organisaties. Om te zorgen dat je cliënt overal dezelfde benadering krijgt, is het belangrijk dat de zorgprofessionals dezelfde taal spreken.
• Dit kan door de zorgprofessionals samen de zorginhoud van integrale geboortezorg vorm te laten geven, bijvoorbeeld middels integrale zorgpaden. Hierdoor bouwen de deelnemende partijen aan één gemeenschappelijke taal over integrale geboortezorg. 
• Het is belangrijk dat er gezamenlijke bijeenkomsten met alle medewerkers van de deelnemende partijen worden ingepland. Tijdens deze bijeenkomsten kunnen de werkgroepen medewerkers informeren over welke onderwerpen zij hebben uitgewerkt en hoe de integrale geboortezorg verder vorm krijgt. 

4. Zie het als een verandertraject in plaats van een veranderproject

• Integrale geboortezorg is een reis, een verandertraject, die de deelnemende partijen samen maken. De zorgprofessionals van de deelnemende partijen hebben hierin een belangrijke rol. Soms moeten daarom stappen achteruit gezet worden, bijvoorbeeld als er meer duidelijkheid nodig is bij deelnemers. Accepteer dit. Daarna is het immers mogelijk om weer een flinke stap vooruit te zetten.
• Hoe kun je dit verandertraject zo goed mogelijk later verlopen? Maak een langetermijnplan en bepaal kleine stappen. Deze tijdsplanning geeft een indicatie, maar is niet leidend. Het belangrijkste is dat acceptatie van de zaken die je samen afspreekt centraal staat. Zo is het mogelijk om samen een gedragen bedrijfsplan te maken dat leidt tot een integrale geboortezorgorganisatie.

5. Zorg voor een duidelijke structuur en governance

• Bij een integrale geboortezorgtraject werken verschillende partijen samen, daarbij is het belangrijk dat iedereen zich in de structuur en governance van het traject kan vinden. Bepaal daarom samen de projectgovernance en -structuur die bij jullie samenwerking en doel past. Hoe regelen jullie de vertegenwoordiging van de deelnemende partijen en functionarissen in de projectstructuur? Zorg dat alle functionarissen en deelnemende partijen in de werkgroepen samen werken: bepaal per functiegroep wie de afvaardiging in de stuurgroep is. 
• Zorg ook voor overeenstemming over de governance. Hoewel dit bij de start van het traject de nodige tijd kost, zorgt dit verderop voor duidelijkheid. Doe dit bijvoorbeeld door vooraf te bepalen waarvoor en hoe gestemd wordt, en hoe de stemverdeling is over de participerende partijen. Hierin heb je meerdere mogelijkheden; je kunt stemmen verdelen per functiegroep of per deelnemende organisatie. Belangrijk: bepaal vooraf wat unaniem besloten kan worden en wat met meerderheid van stemmen kan.

6. Vertrouwen staat voorop

• Een verandertraject gaat niet werken zonder onderling vertrouwen. Onderling vertrouwen is daarom een van de belangrijkste gespreksonderwerpen tijdens de start én gedurende het traject. Voorop staat: ga uit van onderlinge vertrouwen tussen de samenwerkingspartners!
• Hoe creëer je vertrouwen? Zorg voor een cultuur waarbij medewerkers van de samenwerkende partijen hun twijfels bespreekbaar maken; bespreek de onderstroom en knelpunten. Ook samenwerking van de participanten in de werkgroepen zorgt dat het vertrouwen groeit.
• Houd samen met alle professionals van de deelnemende partijen intervisie met een externe begeleiding over zorginhoud, verwachtingen over integrale geboortezorg, invulling integrale geboortezorg en angsten en kansen van integrale geboortezorg.

7. Informeer en communiceer

• Zorg dat alle medewerkers van de deelnemende partijen op de hoogte zijn van het doel van het traject. Hiervoor is het belangrijk dat de werkgroep communicatie een goede communicatiestructuur vaststelt. Bepaal wie (middels stakeholderanalyse) je wilt bereiken met welke onderwerpen en welk communicatiemiddel daarvoor handig is. Een nieuwsbrief, gezamenlijke bijeenkomsten en appgroepjes kunnen goede informatieuitwisseling bevorderen.
• Leg vast hoe en wie van de stuurgroep naar de werkgroepvoorzitters communiceert en hoe en wie er van de stuurgroep naar de achterban communiceert.
• Belangrijk is dat alle deelnemende partijen op basis van goede informatie besluiten kunnen nemen. Beleg bijvoorbeeld eerst een bijeenkomst waarin je alle deelnemende partijen informeert over hoe het simulatiemodel is opgebouwd, wat het doel is en hoe het werkt. Plan een week later een bijeenkomst waarin de leden stemmen.
• Bepaal welke betrouwbare manier van digitale uitwisseling van cliëntgegevens jullie kunnen toepassen!

8. Maak de impact van het traject bespreekbaar

• Bespreek met elkaar wat integrale geboortezorg betekent voor jezelf en voor jouw collega’s van de andere deelnemende organisaties. Welke invloed heeft integrale geboortezorg op hun autonomie met betrekking tot hun eigen werk en hun bedrijfsvoering. Welke invloed heeft het op hun financiën?
• Sommige deelnemende partijen willen voor de start van het traject comfort hebben over welke invloed het heeft op hun financiën. Vaak kun je voor de start van het traject al afspraken hierover maken.

9. Inspireer en zorg voor plezier!

• Kijk hoe je samen zorgt voor energie in jouw traject. Welke creatieve werkvormen kun je toepassen om projectleden te inspireren? Denk aan kleine nagespeelde stukjes over wat er voor de cliënt verandert, gebruik toepasselijke filmpjes die inspireren, en pas interactieve werkvormen toe, zoals speeddates tussen werkgroepen en zorgprofessionals. Ook ‘tips en tops’-flipovers op de muur, waar medewerkers hun adviezen aan de stuur- en werkgroepen geven, werken goed.

Conclusie

Integrale geboortezorg is een reis die je als professionals en de ondersteuners van de verschillende deelnemende organisaties samen maakt. Er is geen blauwdruk voor de aanpak. Met deze tips kun je samen aan de slag. Op de website van de taskforce geboortezorg vind je handige documenten die je kunnen ondersteunen. Een aantal van deze documenten heeft Q-Consult Zorg samen met geboortezorgorganisaties gemaakt.

Q-Consult Zorg helpt je graag met het starten en begeleiden van jouw geboortezorgreis. Ook kunnen wij je helpen met het simuleren van de financiële kant van de nieuwe geboortezorgorganisatie. Vragen? Neem gerust contact met ons op.