Patiëntparticipatie in de praktijk
Patiëntparticipatie stelt zorginstellingen in staat om steeds beter in te spelen op de vraag van de patiënt. Patiënten worden op diverse manieren betrokken bij de besluitvorming: van het samen beslissen over het zorgproces in de spreekkamer tot overstijgend meedenken en participeren op organisatieniveau- zoals in de vorm van een cliëntenraad. Er zijn tal van voorbeelden en initiatieven uit de Nederlandse ziekenhuizen die patiëntparticipatie op de verschillende niveaus bevorderen. Wij zetten een aantal mooie voorbeelden voor je op een rij!
Op weg naar duurzame patiëntparticipatie
Het inzetten van een instrument om de patiënt te betrekken is niet zomaar geregeld. Participatie vraagt om een cultuuromslag in de organisatie. Zolang het binnen de organisatiecultuur niet vanzelfsprekend is om patiënten te betrekken kan er niet gesproken worden van duurzame participatie. Het duurzaam vormgeven van patiëntparticipatie begint met een goede visie, welke is opgesteld met belangrijke betrokkenen - waaronder de patiënt. Vanuit de visie kan bepaald worden wat nodig is aan structuur (wijze van organiseren), cultuur (wijze van denken) en praktijk (wijze van doen) om patiëntparticipatie in de praktijk te bevorderen.
Samen Beslissen is een vorm van patiëntparticipatie in de spreekkamer en vraagt om een gedragsverandering. Écht begrijpen wat de patiënt belangrijk vindt en daarbij aansluiten vanuit je eigen medische professie. Onze opleidingspartner Q-Academie traint medisch specialisten en huisartsen in vaardigheden om tot gezamenlijke besluitvorming te komen. In onze trainingen is het mogelijk om te oefenen in een (veilige) setting met een trainingsacteur.
Voorbeeld: patiëntparticipatie voor kinderen
Voor kinderen die naar verwachting vaak beangstigende, vervelende of pijnlijke onderzoeken of behandelingen moeten ondergaan heeft ziekenhuis St Jansdal een pijnpaspoort ontwikkeld. Hierin kan het kind aangeven hoe hij/zij de begeleiding tijdens het onderzoek/de behandeling wil hebben en wat hij/zij wel en niet prettig vindt. Bijvoorbeeld aftellen tot de prik komt, bij een van de ouders op schoot zitten tijdens het prikken, of juist liggen. Op deze wijze probeert het St Jansdal het kind meer controle over de situatie te geven, met als doel daarmee de spanning, en daarmee deels de pijn, te verminderen.
Voorbeeld: IC-café
Voormalig IC-patiënten en hun naasten organiseren met het IC-nazorgteam van het Laurentius Ziekenhuis het IC-café. Tijdens het IC-café kunnen voormalig IC-patiënten en naasten laagdrempelig met elkaar en met professionals in contact komen, hun verhaal vertellen en (specifieke) kennis opdoen. Bij deze bijeenkomsten gaan de aanwezigen met diverse thema’s dieper in op verschillende klachten na een IC-opname, bijvoorbeeld op Post Intensive Care Syndroom (PICS), delier en terugkeer naar werk. Ook is het een plek en moment waar patiënten en naasten erkenning, herkenning en lotgenotencontact vinden én waar zorgprofessionals kunnen leren over bijvoorbeeld bewustwording van de impact van houding en bejegening naar de patiënt en familie. Het is vooral belangrijk om informatieverstrekking en gezelligheid hand in hand te laten gaan. Met die reden speelt locatie ook een belangrijke rol; het IC-café wordt niet in het ziekenhuis zelf georganiseerd, maar op een locatie waar geen confrontatie is met een trauma of ziekte.
Wil jij ook tot een gedragen visie op patiëntparticipatie komen? Wij begeleiden interactieve sessies waar de ideeën en visie van patiënt, familie, zorgverlener, medewerker, manager en bestuurder rondom patiëntparticipatie samen worden gebracht.
